Eski Köyler Nostalji 

Köylerde eskiden,kapıdan girer girmez odalarda gaz lambasının gaz kokusu ve teneke sobalarda yanan çıralı odun kokusu çarpardı insanın burnuna.

Kapıların kenarında küçük bir kedi deliği her evin kedisi de faresi de eksik olmazdı. Kediler özgürdü dışarıya çıkmak istediklerinde kapıların ev halkı tarafından açılmasını beklemek zorunda değildi. 

Sobalar genelde teneke soba yada daha ekonomik olduğu düşünülen üzeri geniş kuzine denilen türden olurdu. Sonraları simtaş denilen markayla kahverengi emaye sobalar çıkmıştı ama bu şimdilik köylüler için lüks sayılıyor şehirlerde kasabalarda kullanılıyordu.

 

Odalarda masa sandalye olmaz, yerlerde minder olur veya odanın durumuna göre sonradan tahtadan yapılmış yüksek kanepeler vardı.

Ayrıca yatak odası olmaz insanlar yine sobanın yandığı yerde yatar odanın bir kenarında yapılmış yüklük denilen bölüm olur, yünden yapılmış yataklar yorganlar yastıklar katlanarak oraya istif edilir yatma zamanı geldiğinde çıkarılır yerlere serilirdi.

Bu ahşap bölüm alalade bir yer değil özel oyma sanatıyla işlenmiş çeşitli figürlerle süslenmiş olurdu.En üst tarafı raf şeklinde olur evdeki değerli kap tabak türünden şeyler oraya dizilirdi.

Yatakların bulunduğu bölüme yine değerli bir tekstil ürünüyle perde çekilirdi
Akşam eve fazla yada değerli misafir geldiğinde ispirtoyla hava pompalı lüks denilen resmi görülen aydınlatma aracı yakılırdı.

Köylerde evlerin kimileri toprak,kimileri kiremitli çatı olurdu.Toprak çatılı evlerin üzerinde toprağı pekiştirmesi ve alta su geçirmemesi için bir metre uzunluğunda ortalama 40 cm çapında silindir loğ tası denilen bir taş olur arada bu taş çatıda yuvarlanırdı.

Kadınlar ev gezmelerine gider çocukları dizlerinin dibine otururdu. Bir araya gelen mahallenin kadınları birlerine kanavice oya yazma denilen baş örtüsü kenarları için boncukla işlenen el işlerini gösterirler birlerine örnek model alıp verirlerdi. Biraz daha ihtiyar olanların ellerinde bir kirman olur bu aygıtla koyun yününü ipe çevirirlerdi. Sonrasında dedikodu olmazsa olmaz vazgeçilmezlerdendi.

Kimin oğlu kimin kızına yangın,hangi kızın hangi oğlanda gönlü var.kimler kimin kızını istemiş ve bitirmiş.Oysa kızın gönlü hangi oğlandaymış,kız tarafı kaç altın istemiş altınlar eğreti mi gerçek miymiş gibi dedikodular yapılırdı.

Dedi kodu esnasında ikramlarda olurdu ev sahibi ortaya geniş bir sini tepsinin üzerinde evde mevsimine göre olabilecek ne varsa kuru üzüm ceviz badem mısır patlatması sucuk denilen meyva peksimetleriyle ceviz karışımından yapılan yiyecek iğde nar nohut tahıl kavurgası ev baklavası yazdan kalma asma kavun ne varsa koyarlardı ortaya. 

 

Hava karlı olduğu zaman pekmezle kar karıştırılıp karbastı yapılırdı.
Konuşma bitince bazen de elbiseler yayılır yüzük oynanırdı. Bazen de bir tef bulunur kadınlar orta yerde yöresel folklor oyunu oynarlardı. Çocuklarda bir köşede küçük taşlarla birbirlerine zımbak atmacasına çelme kapma, kiprit, elüstünde kimin eli var gibi oyunlar oynardı.

Erkekler akşam yemeğinden sonra radyoda 7 ajanslarını (haberlerini) dinler sokaklar karanlık olduğundan iki pilli el elektriklerini alır el elektiriği olmayanlar denizci feneri dediğimiz türden fenerlerini sallayarak kerpiçten kalın duvarları olan köy kahvesinin yolunu tutardı,

Kahvede domino oynanır, kimin tütününde, mahsülünde mavi küf hangi hastalıklar var, kimin mahsülü nohutu güzel, ürünlerde baş fiyat taban fiat kaç paradan açılacak, radyoda hangi partinin adamı çok acar konuştu bunlar anlatılırdı.

Kimilerinin kendi işledikleri tütünden kıydıkları tütün tabakası olurdu ceplerinde kimi bu tabakalara kaçak tütün koyarlar kimileri de birinci bafra türü sigara içerlerdi. Harman çamlıca yenice hisar gibi filtresiz daha küks sigaralar vardi elbette ama bunlar köylerde fazla bulunmazdı.

 

Kahvelerde ocaklarda genelde odun yakılır çay kahve odun ateşinde yapılırdı.En yakın kuyudan yada çeşmeden taşıma su kullanılırdı.yoksul ailelerin gençleri harçlıklarını genelde eşeklerle dağdan odun edip kahvelere satarlar ve su taşırlardı. Devam edecek ... 

Bülent Dündar